Дали руските императори истовремено биле и цареви?

• Ве очекуваме на Телеграм-каналот https://t.me/rb_makedonija
• Вклучете го во пребарувачот „Show notifications“ (дозволи известувања) за нашиот сајт!
• Пријавете се на нашата неделна мејлинг листа

Сите руски императори де јуре и де факто истовремено биле и цареви.

„Крунисувањето на царот Ивана IV“

Клавдиј Лебедев

Првиот руски император Петар Велики е крунисан како „Пресветлиот и најмоќниот голем владетел и велики кнез Петар Алексеевич, на цела Голема и Мала и Бела Русија самодржец Московски, Киевски, Владимирски, Новгородски, цар Казански, цар Астрахански и цар Сибирски“. Така гласела официјалната титула на Петар Алексеевич.

Петар не е крунисан како император

Петар Велики во руска руба.

Public domain

Петар I во 1721 година не е крунисан како император серуски, туку само ја „добил“ таа титула од Правитељствујушчиот сенат и Светиот синод, заедно со титулите „Велики“ и „татко на Татковината“, со придружното образложение: „како што обично римскиот сенат јавно им ги принесувал на дар таквите титули на императорите за нивните значајни дела“. Петар никогаш немал своја императорска круна. Нарачал една дури во 1724 година за крунисувањето на неговата сопруга Екатерина I.

Зборот „цар“ секогаш фигурирал во титулите на владетелите од династијата Романови

Шапката на Мономах во Оружејната палата.

Shakko (CC BY-SA 4.0)

Официјалната „голема титула“ на руските владетели се менува од Петар Велики. Зборовите „Голем владетел, на цела Голема и Мала и Бела Русија самодржец“ се заменети со зборовите „Император и самодржец Серуски“, а „владетелка, царица и велика кнегиња“ станаа „нејзиното височество императорката“. Меѓутоа, синтагмите „цар Казански, цар Астрахански и цар Сибирски“ не се променети - тие и понатаму се наведуваат во официјалните императорски титули.

Имало и посебни случаи. во 1784 година Екатерина II ја додала титулата „Царица на Херсонес Тауриски“, а во 1815 година Александар I ја додал титулата „Цар Полски“, а Александар III во 1882 година станал „Цар Грузиски“. Официјалната титула на императорот Николај II ги содржела сите горенаведени, „цар Казански, цар Астрахански, цар Полски, цар Сибирски, цар на Херсонес Тауриски и цар Грузиски“.

Русите не правеле разлика во значењето на зборовите „цар“ и „император“

159. портрет на императорот Јован VII Палеолог во Mutinensis gr. 122

Public domain

Зборот „цар“ во рускиот потекнува од латинскиот збор „цезар“, кој се користел за ословување на императорот на Византија.

Така, во Русија по византискиот император се нарекувале и татарските канови од Златната орда, како и владетелите на канатите кои се одвоиле од неа, како Астрахански, Казански и други. Кога Иван Грозни во 1547 година ја примил титулата цар, тој со тоа пред сé ја нагласил независноста на Русија и своето самовластие, бидејќи сега и тој е цар, бидејќи политичкото владеење на Ордата завршило во 1480 година, за време на Великиот кнез Иван III. Патем, тој кнез бил првиот руски владетел кој во Европа е третиран како „цезар“ и „император“ уште пред Русите да почнат да го користат зборот „цар“ за своите владетели.

Според тоа, Русите пред револуцијата ги користеле зборовите „цар“ и „цар“ со исто значење, пред сé затоа што секој император бил крунисан според старата традиција, во Успенскиот храм на Московскиот кремљ. За тоа имаме посебен текст.

При користење на материјалите на Russia Beyond задолжителен е хиперлинк до изворот од кој е преземен материјалот.