Најголемиот изложбен простор во Руската империја (ФОТОГРАФИИ)

Наука и технологија
АЛЕКСАНДРА ГУЗЕВА
Во Нижни Новгород, главниот трговски центар на Руското царство, во 1896 година е одржана најголемата индустриска и уметничка изложба во царскиот период. Еве како изгледаше.

Ниженовгородскиот саем беше еден од најважните трговски јазли во Руската империја. Тука доаѓаа трговци од целата земја и огромни каравани од Европа и Азија. Сето тоа изгледаше како посебен град во град. Изложбениот простор беше голем и се наоѓаше на устието на Ока во Волга.

Кон крајот на 1890-тите, популарноста на саемот почна благо да опаѓа и затоа со декрет од самиот државен врв беше наложено да се организира крупна манифестација која би привлекла нови инвестиции. Така, Ниженовгородското сајмиште 1896 година беше организирана 16-та Серуска индустриска и уметничка изложба.

Според размерот тоа беше најголемата изложба во историјата на Руската империја. Беше лично финансирана од императорот Николај II, кој две години порано стапи на тронот.

Изложбата траеше од крајот на мај до октомври 1896 година. На површина од 84 хектари беа направени преку сто згради и павилјони, меѓу другото рударско, военопоморско, мануфактурно одделение,  павилјон за градинарство, овоштарство и цвеќарство, уметничко одделение, павилјон за домашно занаетчиство, алкохолни пијалоци... Тоа е само почеток на списокот.

Генералниот архитектонски план на изложбата го осмисли Александар Померанцев. Тој проектираше и неколку зданија, меѓу другите, Императорскиот павилјон во вид на резбан дрвен трем.

Специјално за изложбата на територијата на саемот беше пуштен во промет и трамвај и тоа беше еден од првите трамваи во целата империја.

Едно од главните откритија на изложбата беа челичните мрежести конструкции на инженерот Владимир Шухов, кои за прв пат беа прикажани на јавноста, како и „Шуховската кула“, првата хиперболоидна градба во светот.

Покрај тоа, Шухов, исто така прв во светот, претстави и челични мрежести сводови, т.е. Шуховска ротонда. Таа беше направена како посебен павилјон.

Сопствени павилјони имаа и многу приватни компании, како што е познатата компанија на браќата Елисееви, која поседуваше парабродови. Тие учествуваа во основањето на првата акционерска комерцијална банка во Русија, а подоцна отворија луксузни брендирани продавници во Москва и Санкт Петербург (последнава сè уште работи).

И здружението на нафташи на браќата Нобел имаше свој павилјон, сличен на канскиот дворец во Баку. Да, тоа се токму оние Нобели кои имаа успешен бизнис во Баку (тогаш тоа беше дел од Руската империја, а денес е Азербејџан) и магацини во многу градови по должината на Волга.

На саемот имаше и посебно Средноазиско одделение, во спомен на фактот дека Ниженовгородскиот саем отсекогаш беше најважниот трговски јазол за земјите од Истокот. На сајмиштето беа спроведени струја и вода, а беше изградена е и фонтана.

Во машинскиот павилјон беа изложени неверојатни технички иновации.

Највпечатливиот настан на изложбата беше претставувањето на првиот руски сериски автомобил кој заеднички го направија фабриката „Јаковлев“ и фабриката „Фрезе“.

Се разбира, изложбата ја посети императорот со семејството. Тие три дена ги разгледуваа павилјоните. За нив беа организирани разни забави, на пример, пуштање балон.

Генерално, изложбата имаше многу опширна културно-забавна програма. Свиреше музика, работеа театар и циркус.

Специјално за изложбата беше поставена операта на Михаил Глинка „Живот за царот“, во која пееше познатиот Фјодор Шалјапин.

Улогата на „продуцент“ на уметничкиот павилјон ја презеде Сава Мамонтов, крупен претприемач, љубител и покровител на уметноста. Тој покани многу сликари на изложбата. Михаил Врубељ специјално за изложбата го наслика огромното пано „Принцезата на соништата“ (што предизвика скандал во јавноста).

Според најскромните пресметки, изложбата ја посетиле околу еден милион луѓе, а за да се видат сите павилјони било потребно најмалку една недела.

Печатницата „Шерер, Набгољц и Ко“ по изложбата издаде цел албум со фотографии на Максим Дмитриев.