Големиот валцер: Како германските војници маршираа низ Москва за време на Втората светска војна

Летото 1944 година, Црвената армија им го зададе на Германците најстрашниот пораз во нивната историја. Како резултат на офанзивата во Белорусија, позната како Операција Багратион, дел од трупите на Вермахтот и СС изгубиле речиси половина милион луѓе, а армиската група Центар практично престанува да постои.

Овој успех заслужувало да се прослави, и покрај фактот што Багратион сé уште не бил завршен, тие одлучуваат да одржат свечена парада во Москва. Само на оваа парада не се вклучени победничките воини, туку заробените германски војници.

Операцијата за превоз на воените затвореници во Москва и нивното носење на парадата беше именувана во чест на американскиот музички филм „Големиот валцер“ од 1938 година, кој многу го сакаа во СССР. Парадата имаше за цел не само да го подигне духот на СССР, туку и да ги демонстрира на сојузниците (и на целиот свет) степенот на успех постигнат од Црвената армија.

Од сите воени заробеници се избрани 57.000 од најсилните војници способни да издржат повеќекилометарска поворка. Покрај тоа, тие ги хранеле добро, но не им дале да се избањаат: Германците мора да бидат претставени беспомошно пред московјаните.

Од 14 јули во Москва почнаа да доаѓаат ешалони со воени затвореници. Беше одлучено Германците да бидат стационирани на стадионот „Динамо“ и на градскиот хиподром. Операцијата е тајна и многумина од воените и партиските функционери воопшто не знаат за тоа.

За претстојната процесија московјаните дозна рано изутрината на 17 јули на радио. Наскоро, спектакуларниот настан се одвиваше пред насобраните луѓе: Германците трчаа во големи колони од 600 луѓе, 20 воени затвореници во ред.

Поворката ја водеа 19 генерали и 6 полковници во парадни униформи украсени со медали и награди. По нив, имаше повеќе од 1.000 офицери и голем број обична пешадија. Последниве немаа униформи, ами беа облечени онака како што биле заробени.

Намерно е создаден впечаток дека целата оваа маса воени заробеници ја чуваат неколкумина руски војници и коњаници со сабји. Меѓутоа, во практика, безбедноста на „Големиот валцер“ беше обезбедена од десетици илјади припадници на Црвената армија и околу 12.000 вработени во НКВД.

Московјаните ја гледаа „Парадата на победените“ во целосна тишина. Од време на време се слушаше колнење насочено кон Германците. Имаше обид колоната да биде каменувана, но нападот беше спречен.

Германците имаа поинаков став кон парадата во која треба да учествуваат: некои фрлаа омразен поглед на московјаните, додека други ја гледаат Москва со невиден интерес. Но, повеќето од нив го доживееја ова дејство рамнодушно и мирно. „Ме прашаа дали чувствувам понижување? Можеби не. На војна се случуваат многу лоши работи. Бевме навикнати да ги исполнуваме наредбите, затоа, додека одевме по улиците на Москва, само ги исполнуваме наредбите на луѓето кои нѐ придружуваа“, се сеќава Берхард Браун.

Парадата заврши со миење на улиците. На местата каде што беа поминале германските војници, минуваа машини за перење улици како симбол на чистењето на Москва од „нечистотијата“.

Според некои извори разбеснето од понижувањето на војниците во Москва, Германците итно организирале своја парада на воени затвореници во Париз, во која биле вклучени заробени американски и британски војници. Многу помалата парада во Париз е лош обид да се демонстрира моќта на Третиот рајх. Во исто време сојузниците веќе се подготвуваат за ослободувањето на француската престолнина.