Пасошка дипломатија: Зошто Русија ги призна документите на ДНР и ЛНР?

Претседателот на Русија Владимир Путин потпиша указ со кој на територијата на Русија се признаваат како важечки документите издадени од страна на властите на самопрогласените Донецка и Луганска Народна Република (ДНР и ЛНР). Оваа вест беше објавена на 18 февруари за време на Минхенската конференција за безбедност и веднаш предизвика остра реакција на Украина. Украинскиот претседател Петро Порошенко го окарактеризира овој потег на Москва како „уште еден доказ за кршење на меѓународното право (од страна на Русија)“.

Западот, исто така, го дочека овој чекор на Русија „на нож“. На пример, амбасадата на САД во Киев го окарактеризира признавањето на документот како „алармантно“. Указот на Путин го осудија и Министерствата за надворешни работи на Франција и на Германија. Обете земји сметаат дека указот е во спротивност со договорот од Минск, во согласност со кој ДНР и ЛНР треба постепено да се интегрираат во Украина.

Непризнаените републики, секако, се израдуваа на одлуката. На пример, претседателот на парламентот на ДНР Денис Пушилин рече дека признавањето на документите „во голема мера ќе го олесни животот на нашите граѓани“.

Што значи признавањето на документите?

„Фактички ние сме веќе државјани на Русија“, ја цитира „Газета.Ру“ радосната изјава на анонимен извор во владата на ДНР. Но, тоа всушност не е така. Руските функционери нагласуваат дека не станува збор за признавање на републиките или за нивно вклучување во составот на Русија. Портпаролот на Путин, Дмитриј Песков, истакна дека пасошите на ДНР и на ЛНР не се третираат како пасоши на официјално признаена држава.

Сега во Русија документите на ДНР и на ЛНР се третираат како легитимни, и тоа не само пасошите, ами и изводите од родени, од венчани, умрениците, дипломите, возачките дозволи итн. Како што истакнува Леонид Пољаков, професор на одделението за политички науки при Националниот истражувачки универзитет „Виша школа за економија“, со ова граѓаните на ДНР и на ЛНР се извлекуваат од правниот вакуум, каде имаа документи кои не ги признава никој во светската заедница.

„Ова е гест на хуманитарна помош од руска страна“, изјави Пољаков за „Руска реч на македонски“. „Сега луѓето се сигурни дека со своите документи на територијата на Русија ќе бидат прифатени исто како и граѓаните на другите земји“.

Формален потег и сигнал за Америка

Од друга страна, пак, и пред указот на Путин, документите на ДНР и на ЛНР (почнаа да се издаваат пред една година, од февруари 2016 година) без проблем беа прифаќани на територијата на Русија. „Факт е дека (во Русија) на документите и на табличките (ДНР и ЛНР) и онака им се гледаше низ прсти“, го цитира РБК поранешниот функционер на ДНР Ељдар Хасанов. Истото во разговор со „Руска реч на македонски“ го кажа и политикологот Валериј Соловеј, професор на Московскиот државен институт за меѓународни односи. „Тие документи и онака важеа, само што тоа не беше официјално објавено“, изјави тој.

Признавањето де јуре, смета Соловеј, е реакција на Крим на изјавата на потпретседателот на САД Мајк Пенс. Тој на Минхенската конференција истакна дека САД и понатаму сметаат дека Русија е одговорна за конфликтот во Донбас и дека токму таа треба да обезбеди исполнување на договорот од Минск. Неколку часа потоа беше објавен указот на Путин за признавање на документите.

За што можат да разговараат Путин и Трамп?

Леонид Пољаков се сложува дека потегот на Кремљ претставува порака за Америка, за Западот и за Украина дека ставот на Москва е цврст. „Русија потсетува: Господа, ние имаме сопствена претстава за тоа како треба да дејствуваме и ние својата политика ќе ја градиме, тргнувајќи од тоа“, смета политикологот. Според него, Москва демонстрира остар став и праќа сигнал до администрацијата на Трамп: „Одлучете се што ќе правите во врска со Украина, и во која мера предизборните изјави (на Трамп) одговараат на реалноста“.

Треба ли да се очекува признавање на ДНР и на ЛНР?

И покрај тоа што министерот за надворешни работи Сергеј Лавров на 18 февруари изјави дека Русија не го менува својот став, според кој Донбас би требал да биде дел од Украина, определени политиколози истакнуваат дека Русија може да одлучи да ги признае републиките, доколку дијалогот со Киев и понатаму остане во ќор-сокак. „Таков развој на настаните не може да се исклучи“, вели за „Газета.Ру“ директорот на Центарот за актуелна политичка ситуација Алексеј Чеснаков.

Од друга страна, Валериј Соловеј е уверен дека ваквиот чекор во голема мера би ги расипал односите помеѓу Русија и Западот, и поради тоа е тешко веројатно тоа да се случи. „Чекор во тој правец би можел да повлече сериозни последици што во споредба со нив сите претходни санкции земени заедно би изгледале како детска игра. И Кремљ е сосема свесен за тоа“, објаснува експертот за „Руска реч на македонски“.

При користење на материјалите на Russia Beyond задолжителен е хиперлинк до изворот од кој е преземен материјалот.