Омид има 30 години и дипломирал англиска филологија на Државниот универзитет Херат, Авганистан. Пред само една година, тој работел како уредник на локален ТВ канал, а последниве три месеци се будел во 4 часот наутро. Еден час подоцна, се отвори пазарот „Москва“ во регионот Љублино во југоисточниот дел на руската престолнина. Ова е неговата нова работа.
Секој работен ден од пет наутро до шест навечер, Омид истовара кинески торби и паричници од магацинот и ги продава. За ова тој добива 30.000 рубли месечно (околу 356 евра). Овие пари се доволни за храна и сместување во соба за 8 лица во дом во близина на пазарот (8.000 рубли или околу 95 евра месечно). Тој, исто така, останува да ѝ помогне на својата сопруга, која продолжува да живее во Авганистан. Според него, во Русија се чувствува депресивно, а сопственикот на продавницата на пазарот сака секој ден да работи сè повеќе и повеќе.
И покрај жалбите на Омид, тој имаше среќа да најде работа и место за живеење. Многу илегални имигранти го немаат ниту ова и се осудени на далеку потешки услови за живот.
Омид
Од личната архива„Сакам некој да ми помогне да се регистрирам тука и да добијам дозвола да ги донесам семејството и сопругата во Русија. Авганистан ми го уништи целиот живот, ми донесе многу тага. Во Москва почнувам од нула, но многу е тешко, јас сум изморен“, се жали Омид.
На 13 април, американскиот претседател Џо Бајден објави дека американските војници ќе се повлечат од Авганистан до крајот на август 2021 година (американската воена кампања во Авганистан започна во 2001 година, по терористичките напади на 11 септември). За четири месеци, исламското радикално движење на Талибанците (признато како терористичка организација во Русија) целосно го презеде Авганистан - факт што го објави движењето на 15 август 2021 година.
Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи Марија Захарова изјави дека Русија е подготвена да помогне во евакуацијата на бегалците од Авганистан, но само во странски земји.
„Подготвени сме да ги понудиме услугите на руската цивилна авијација за воздушен превоз за кој било број авганистански државјани, вклучително и жени и деца, во која било странска земја која е заинтересирана да ги прими и смести“, рече Захарова на брифингот за новинари на 19 август.
Рускиот претседател се изјасни против прифаќањето бегалци од Авганистан во Русија, како и во земјите од Централна Азија, пред да добијат визи за САД и Европа - рече тој, ова е спротивно од заложбите за безбедност на земјата, бидејќи постои опасност во земјата да бидат инфилтрирани терористи кои се претставуваат како бегалци.
„Тие [бегалците] можат да бидат илјадници, како и стотици илјади. Или тие можат да бидат милиони. А, ние дури немаме визни ограничувања со нашите најблиски сојузници и соседи. Каква граница имаме? Илјада километри. Човек може да се качи во автомобил или на магаре и да помине низ степите“, рече претседателот на 22 август на состанокот со претставниците на партијата Единствена Русија.
Во исто време, Русија како целина ретко дава статус на бегалец. До крајот на 2020 година, во Русија имаше само 455 бегалци, а до 2020 година вкупно 28 лица добија таков статус, објави „Парламенскаја газета“, повикувајќи се на извештај на Федералната агенција за етнички прашања.
До 25 август, Русија ги евакуираше граѓаните на својата земја, како и државјаните на Белорусија, Киргистан, Таџикистан, Узбекистан и на Украина (вкупно околу 500 луѓе) со пет авиони на Министерството за одбрана. Но, некои Авганистанци сепак успеаја да стигнат до Русија. Покрај тоа, руските универзитети обучуваат авганистански студенти кои се плашат да се вратат дома и сонуваат да ги спасат своите најблиски од земјата што ја држат Талибанците.
Колку ги има, како живеат во Русија и кој им помага да се населат во земја која официјално не прифаќа авганистански бегалци?
На 15 август 2021 година, денот кога талибанците официјално го презедоа Авганистан, повеќе од 10 возбудени авганистански ученици од Ростовската школа за водичи на службени кучиња при Министерството за внатрешни работи на Русија во Егориевск (97 километри од Москва) влегоа во тесните ходници на една неугледна зграда во Москва. Во зградата се наоѓа една од ретките невладини организации во Русија која им помага на мигрантите и бегалците. Нејзиното име е „Граѓанска помош“ (во 2015 година, Русија ја призна оваа организација како странски агент). Центарот обезбедува правна, медицинска и хуманитарна помош и им помага на бегалците и мигрантите да се дружат и да учат руски преку Интернет.
Студентите бараа од персоналот да им помогне да ги донесат своите семејства во Русија и прашуваа дали ќе ги испратат назад да живеат во Авганистан.
„Многумина плаќаат за школувањето и не можат да работат. Школарината ја плаќаат нивните родители во Авганистан, а многумина од нив сега ги загубија своите работни места и домови. Ги уверуваме студентите, ги консултираме, но не знаеме дали нашата земја ќе ги школува авганистанските студенти бесплатно“, вели Лајла Рогозина, шеф на приемното одделение на невладината организација.
Покрај студентите, во јуни 2021 година, жителите на Авганистан можеа слободно да влезат во Русија со т.н. фан-карта за натпреварите на Светското првенство во Русија. Во тоа време, Русија ги ослободуваше странските државјани со пасоши за љубителите на фудбалот. Според правилата, странците мораа да ја напуштат Русија по завршувањето на шампионатот на 12 јули 2021 година, но некои Авганистанци, сфаќајќи дека нивната земја треба да биде преземена од Талибанците, ја искористија својата фан-карта како можност за бегство.
„Неодамна, поранешен бизнисмен дојде кај нас со неговата мајка и сестра, сопственик на фабрика за климатизација во Авганистан. Додека ги гледаше натпреварите на Евро 2020, неговиот бизнис беше преземен и ограбен од Талибанците. Тој имаше авторитет, пари и загуби сè во еден момент. Ни рече: „Ако се вратам, ќе ме убијат. Имам стан под кирија, но немам работа. Ако утре стане тивко и мирно, ќе се вратам“, ја споделува приказната за бизнисменот координаторот и преведувачот на „Граѓанска помош“ Фахим Фероз.
Евакуација на руски државјани од Авганистан со авионот Ил-76МД
SputnikСекој ден, 10-20 Авганистанци доаѓаат во Граѓанска помош во потрага по помош при подготвување на нивниот привремен престој или документи за привремен политички азил. Во исто време, тие изнајмуваат станови од други Авганистанци и бараат работа на пазарите, бидејќи повеќето од нив немаат друг избор. Некои од бегалците беа тепани од скинхедси, вели Рогозина, додавајќи дека тоа е многу ретко во последно време. Кога се обратиле до миграциската служба за документи, Авганистанците биле приведени - не биле протерани од земјата, туку биле казнети со 5.000 руби (околу 60 евра) за кршење на нивниот престој во Русија.
„Неодамна беа уапсени тројца Авганистанци. Оставени се да преноќат во самица без храна и вода. Нашите адвокати напишаа жалби и ги спроведоа до судот. На крајот, тие беа казнети без да бидат депортирани“, вели Лајла Рогозина.
Во јуни и јули 2021 година, групи Авганистанци успеаја да стигнат до Русија преку Узбекистан и Таџикистан, но некои од нив беа приведени на границата или на руска територија и беа испратени во затвор, вели Рогозина.
„Во Саратов имаме големо семејство кое успеа илегално да ја премине границата преку Таџикистан. Тие поднесоа барање за политички азил во Русија. Мажите беа уапсени - поминаа два месеци во затвор во Саратов, а за тоа време им помагавме на жените и децата со пари. На крајот, миграциската служба ги испрати во бегалски камп во Красноармејск“, вели Рогозина.
Според неа, секој случај во кој бегалците аплицираат за финансиска помош „Граѓанска помош“ разгледува индивидуално, бидејќи организацијата постои со донации и помош од амбасадите на земјите од ЕУ. Најчесто, тие даваат пари на сериозно болни или големи семејства.
„Мислам дека ако авганистанските бегалци се веќе во Русија и не можат да се вратат дома, бидејќи таму едноставно се во опасност, тогаш државата треба да ги прифати, а не да им се спротивстави“, заклучува Рогозина.
Евакуација на руски државјани од Авганистан, аеродром Чкаловски, Московска област
SputnikСе чини дека Омид од Авганистан, кого го споменавме на почетокот на текстот, како и другите бегалци, намерно влегле во Русија со фан-карта, со надеж дека ќе останат тука. Неговата сопруга и роднините остануваат во неговиот роден Херат.
„Отидов во Граѓанска помош и ми рекоа дека морам да добијам дозвола за привремен престој, но се плашев да се вратам кај миграциската служба, бидејќи немам никакви документи и можат да ме испратат во затвор. Се плашам, но сонувам да се соединам со моето семејство“, вели Омид.
Друг авганистански жител, 25-годишниот Башир од Кабул, е студент на четврта година на Рускиот транспортен универзитет и живее во студентски дом. Неговите роднини останале во Кабул, а тој самиот работи како преведувач од персиски на руски.
„Немаме работа таму, нема ништо - сите канцеларии се затворени, девојчињата не можат да одат на училиште. И банките се затворени. Сакам да му помогнам на моето семејство, но не знам како и јас не знам кога сè ќе заврши“, рече Башир.
Голем број дипломирани студенти на руски универзитети беа принудени да се вратат во Авганистан, но сè уште бараат начин да се вратат во Русија. Студентот може да добие дозвола за привремен престој во Русија ако има одличен успех во студирањето.
Во 2016 година, Ељхам се запишал во военото училиште „Маршал на Советскиот Сојуз К. Рокосовски“ во Благовешченск (7,8 илјади километри од Москва). Тој добил диплома со оценки што не му дозволиле да добие привремен престој во Русија и во 2021 година мораше да се врати во Кабул. Би сакал да се врати во Русија, бидејќи животот во Авганистан е многу тежок.
„Цената на брашното, на маслото и на оризот скокна неколку пати, мојот пријател беше претепан од Талибанците. Новата влада воопшто нема планови за иднината. Тие велат: „Бидете трпеливи, Алах ќе ви помогне“. Би сакал виза за Русија, сепак таму поминав шест години, подготвен сум доброволно да служам во војска, но не знам како да се вратам“, вели Ељхам.
Според преведувачот Фахим Фероз, во Русија живеат вкупно околу 100.000 Авганистанци. Од нив, 256 имаат статус на бегалец, што го добиле во деведесеттите години од минатиот век, а други 514 живеат со право на привремен азил, објави Комерсант, повикувајќи се на податоци од Министерството за внатрешни работи од 2020 година.
Во Русија, обично сакаат да останат работници без високо образование, додека Авганистанците што зборуваат англиски јазик со високо образование, особено доктори и инженери, бараат да одат во Европа и ја користат Русија како транзитна земја, вели Фахим.
Фероз сонува Русија еден ден да им дозволи на Авганистанците да работат слободно, да живеат и да плаќаат даноци.
Русија не е земја за бегалци. Јас самиот го добив [овој статус] со голем напор 15 години, и ми требаа повеќе од 20 години за да добијам државјанство, иако работев и како преведувач и на радио Спутник. „Нашите луѓе чекаат за интервју за привремен азил неколку месеци, иако треба да се одржи една недела откако ќе пристигне бегалецот. Така ги пречекува Русија“, заклучува Фероз.
При користење на материјалите на Russia Beyond задолжителен е хиперлинк до изворот од кој е преземен материјалот.
Претплатете се
на нашиот билтен!
Добивајте ги најдобрите стории на неделата директно во вашето сандаче