Пред 92 години: Советската тајна служба го егзекутираше британскиот „супер шпион“ Сидни Рајли

Сидни Рајли (вистинското име Сигмунд Розенблум), првиот „супер шпион“ на XX век кој стоеше зад обидот да се собори болшевичката влада, беше егзекутиран на 5 ноември 1925 година.

Роден во Одеса во 1873 година, бурниот живот на Рајли го носи во Лондон, каде што е вработен во МИ6 благодарение на неговите јазични вештини и лукавство. Враќајќи се во Русија во 1918 година по болшевичката револуција, Рајли подготвува заговор користејќи ги разочараните латвиски стражари кои го штитат Кремљ за убиство на клучните личности на советската влада, вклучувајќи го и Ленин, на московскиот советски состанок во театарот Бољшој. Неговите подготовки се поткопани од уште еден обид за атентат врз Ленин од страна на Фани Каплан, што го поттикнува Црвениот терор кој резултира со смрт на стотици илјади луѓе.

Иако Рајли бегал низ Финска за време на Црвениот терор, тој е вратен во Русија од страна на „Фондот“, лажна антикомунистичка организација создадена од ОГПУ (Здружена државна политичка управа) за фаќање на странски шпиони. Потоа е однесен во затворот Лубјанка и испрашуван. Документите покажуваат дека ОГПУ се подготвени да ја прифатат понудата на Рајли да пребега и да работи за нив, но Сталин ја наредува неговата смрт во шума надвор од Москва.

Наречен „Шпионски ас“, Рајли е предмет на многу телевизиски серии и се вели дека е главна инспирација за Џејмс Бонд на Јан Флеминг.

При користење на материјалите на Russia Beyond задолжителен е хиперлинк до изворот од кој е преземен материјалот.